Een tijdje geleden schreef ik onderstaande tekst. Nu komt ik net het fragment van Lubach tegen en moet ik er weer aan denken. Hij kwam er ook achter dat Begrijpend Lezen in maar heel weinig landen een apart vak is. Wel in Nederland en België, waar de liefde onder 15 jarigen voor lezen wel heel erg klein is..

Klik hier voor het fragment van Zondag met Lubach.. ‘Ik sta trouwens in het Geef-me-niet-de-beurt-register-juf’ 😀 😀

Begrijpend lezen, het klinkt alsof er ook lezen is zonder te begrijpen…? Kunnen we dat eigenlijk? Een tekst lezen, maar geen idee hebben waar het over gaat? Ja, nu ik er over nadenk; dat doe je wel eens als je iets moet lezen, maar in gedachten met iets veel belangrijkers bezig bent. Dan dwalen je gedacht af naar andere zaken, zaken die je wel interesseren. Zou dat voor begrijpend lezen op de basisschool ook opgaan? Lezen de kinderen de teksten en hebben ze dan geen idee waar het over gaat? Of maar deels, omdat ze wegdromen over hun speelafspraak van die middag?
Wat is begrijpend lezen eigenlijk? En hoe kan het dat Nederland het enige land is dat begrijpend lezen als vak op het rooster heeft staan?

Waar Begrijpend Lezen eigenlijk over gaat is het verwerken van de informatie uit een tekst. Het maakt niet uit welke tekst, het gaat om de vaardigheden. En blijkbaar vinden we in Nederland die vaardigheden zo belangrijk dat we er een eigen schoolvak voor hebben bedacht. Alle andere vaardigheden en strategieën worden in het huidige onderwijs zoveel mogelijk geïntegreerd aangeboden. Zaakvakken worden geclusterd en in thema’s aangeboden. Kinderen leren daarbij ook omgaan met 21st century skills, zoals informatie opzoeken op het internet. Dit zou een mooi aanknopingspunt kunnen zijn voor begrijpend lezen. Wat beter aansluit bij de huidige maatschappij is begrijpend zoeken, begrijpend kijken en begrijpend luisteren. Begrijpend lezen als los vak, dat motiveert de leerlingen niet.

Dat komt voor een groot deel, omdat het niks te maken heeft met de intrinsieke motivatie van de leerling. De leerling heeft geen invloed op de tekst en de vragen. Wat wel aanslaat is zelf een tekst kiezen en er dan over praten en nadenken wat je (nog meer) zou willen weten. Bijvoorbeeld dus tijdens die zaakvakken, als het toch al over interessante dingen gaat! Het nadenken over een tekst en eventuele vragen, doorvragen, hardop denken en doordenken zet de leerling áán. De leerling leert de vaardigheden en de informatie; zeker als het wordt uitgelegd aan een andere leerling.
Dit past ook meer bij de huidige kennis over iets anders, namelijk leesmotivatie. Leerlingen zijn meer gemotiveerd om te lezen als ze zelf kunnen kiezen wat ze lezen. Dat ze intrinsiek gemotiveerd zijn om te gaan lezen op de basisschool; ze willen dingen weten en zijn nieuwsgierig. Daar moet op ingespeeld worden. Als er voor de zaakvakken een aansprekend en motiverende methode aanwezig is op school, dan is daar de mogelijkheid voor de leerkrachten om begrijpend informatie te verwerken. Ze kunnen voordoen hoe ze een tekst lezen, zich hardop dingen af vragen en dit op willen lossen; kortom de informatie verwerken. Want hoe leren kinderen deze vaardigheden? Vooral door voordoen en modellen door de leerkracht. En daarna zelf in kleine stapjes het zich eigen maken.

Meer lezen:

https://www.trouw.nl/opinie/begrijpend-lezen-is-een-achterhaald-vak~bb364b24

https://wij-leren.nl/begrijpend-lezen-is-een-houding.php

Klik hier om contact op te nemen met de Ruiterburcht!